احتمالاً واژه ی ”  رَپ ” را زیاد شنیده اید ! یا شاید خودتان یک رپر هستید! در این مقاله قصد داریم نگاهی متفاوت به رَپ و رپر ها داشته باشیم!

از تاریخچه ی شکل گیری رپ تا تحلیل و بررسی عناصر و اصطلاحات رایج در بین رپر‌ ها و هیپ هاپ در داخل کشور !

موسیقی رپ


در ادامه به توضیح عناوین زیر خواهیم پرداخت :

رَپ چیست ؟

تاریخچه رپ

شکل گیری رپ در آمریکا

رپر کیست ؟

اصطلاحات رایج بین رپر‌ها

پنج عنصر اصلی هیپ هاپ

شکل گیری رپ فارسی در ایران

اولین رپر های فارسی

انواع رپر ها در ایران


رپ چیست ؟

رپ شکلی از موسیقی کلام محور که بیان کلمات با ضرب و ریتم همراه است! بیشتر به مضامین اجتماعی و اعتراضی می پردازد! بیان سریع و صریح کلمات از ویژگی های اصلی این سبک می باشد!  نشاندن کلام روی موسیقی تحت عنوان Beat و هماهنگی متن با ضرب آهنگ از مهارت های یک رپ کن به شمار می رود! در اوایل کار ،موسیقی مورد نیازِ  رَپ ، توسط شخصی موسوم به DJ ساخته می شد! به این صورت که  Dj قسمت های مختلفی از آهنگ های دیگر در سبک های Soul , Blues , Rock را با یکدیگر  ادغام می کرد!


تاریخچه رپ فارسی

در واقع اشعاری که امروز به عنوان رپ می شناسیم، برای اولین بار در اواخر سال 800 هجری قمری در ایران سروده شده است!

این نوع اشعار به بحر طویل معروف است! سرایش اشعار موسوم به بحر طویل بعد از دوران صفویه در ایران رواج یافت! از قدیمی ترین نمونه های رپ فارسی (بحر طویل) می توان به نامه ای که در کتاب تاریخ طبرستان و رویان و مازندران به تالیف سید ظهیرالدین بن سید نصیرالدین مرعشی اشاره کرد!


شکل گیری موسیقی رپ در آمریکا

موسیقی رپ در دهه 60 میلادی توسط سیاهپوستان آمریکایی در “برانکس” شمالی ترین محلات شهر نیویورک شکل گرفت! این سبک موسیقی در واقع نوعی سلاح  اعتراضی به تبعیض های نژادی در آن زمان آمریکا بود!  البته نقش لاتین ها هم در شکل گیری این سبک بی تأثیر نبود! البته به مرور زمان با حل شدن مشکلات تبعیض نژادی سیاهپوستان ، این سبک موسیقی از انحصار سیاه ها خارج شد !امروزه این سبک به شیوه ای برای دیدگاه های اجتماعی در بین جوانان سراسر دنیا تبدیل شد!


رپر کیست ؟

رپ کن یا رپر کیست ؟ شاید اصطلاح رپر یا رَپ کن را به دفعات شنیده باشید! رپر کسی است که راجع به موضوعی دیدگاه دارد! یا  نسبت به موضوعی معترض است! می اندیشد ، می نویسد ، و نوشته هایش را به صورت منظم، با قافیه و تاکید روی ضرب بیان می کند! البته منظور از روی ضرب در واقع روی Beat است! رپر می تواند متن Text خود را با فلو Flow ، پشت ضرب ، یا بعد از ضرب بصورت فست Fast یا هجا به هجا و واژه به واژه بیان کند! در واقع مجموعی از فاکتور های مختلف یک رپر را می سازد!


مهمترین فاکتور یک رپر واقعی ، نحوه ی تفکر و نگرش اوست! در واقع رپر های واقعی فیلسوف های زمان خود هستند!


در حال حاظر به افرادی که در مضامین غیر اجتماعی و غیر فلسفی رپ می کنند نیز رپر گفته می شود! به طور کلی رپر کسی است که رپ می کند! حال اینکه در چه سبک و مضمونی است به خواننده و مخاطبینش مرتبط است!


شکل گیری موسیقی هیپ هاپ و رپ در ایران

در سالهای اخیر ، اوخر دهه هفتاد شمسی ، جنبشی در موسیقی داخل کشور تحت عنوان هیپ هاپ  شکل گرفت و باعث ایجاد تحولی عظیم در موسیقی داخلی گردید! تا قبل از آن در میان سبک های خارجی ، موسیقی های پاپ، راک و متال در دهه های 60 ، 70 و 80 شمسی،  پرطرفدار ترین سبک  ها در بین جوانان زمان خود بودند! از اواخر دهه 70 موسیقی الکترونیک تحت عنوان تکنو Techno بیشتر از پیش مطرح شد! نام این سبک برگرفته از ابتدای واژه ی تکنولوژی Technology بود!  از مطرح ترین گروه های این سبک در این دوره می توان به گروه مدرن تاکینگ Modern Talking اشاره کرد!


در همین دوران، در کنار تمام این سبک های بین المللی موسیقی رپ و هیپ هاپ هم در میان قشر خاصی از جوانان طرفدار پیدا کرده بود! جوانانی که کمی متفاوت تر از دوستان و هم کلاسی های خود بودند! ترانه های عاشقانه پاپ برایشان تکراری شده بود و دیگر جذابیتی نداشت!  شاید در آن دوران کمتر کسی می دانست که رپ چیست ؟


این نوع موسیقی که در واقع کلام روی ضرب Beat بود و بیشتر مضامین اجتماعی و اعتراضی داشت به سرعت در بین جوانان دبیرستانی مخاطب پیدا کرد! بعضی ها که توانایی و استعداد نوشتن متن های با مفهوم و قافیه درست و بیان صحیح کلمات را داشتند ، دست به کار شدند! روی بیت های کاور و آماده کارهایی نوشتند و ضبط و پخش کردند! خیلی از همین جوانان به رپر های مطرح امروزی بدل شدند! اینکه برای شروع موسیقی از چه کسی الهام گرفتند شاید به طور دقیق مشخص نباشد!  مسلما بعد از شهرت در مصاحبه های خود اکثرا از توپاک 2Pack نام می برند! صحت این موضوع را می توان از نوع رپ کردن آنها فهمید!


بعضی ها دقیقا روی کاور بیت خوانندگانی مثل Eminem و 50 Cent تکست هایی دم دستی  نوشتند و در آن زمان به علت نبودن رپر های حرفه ای به شهرت رسیدند! موفقیت در بین رپرهای مطرح و حرفه ای مشخص می کند که رپ چیست و رپر کیست !


اولین رپر های فارسی

اگر بخواهیم به طور دقیق به مقوله ی رپ و اولین رپر ها در ایران بنگریم، خوانندگانی از موسیقی پاپ هم اقدام به خواندن کلام  روی ضرب و موسیقی کرده بودند!  شاید بتوان به بعضی از آنها رَپ خوانی گفت! اما مسلما با چیزی که در آمریکا به عنوان رَپ شکل گرفت از جهات زیادی متمایز بود! موج اصلی رپ فارسی در واقع در داخل کشور توسط جوانان ایرانی شکل گرفت!


شاید خیلی ها هیچکس را به عنوان اولین رپر فارسی بشناسند! در واقع او اولین کسی بود که توانست جلوه ای درست و واقعی از هیپ هاپ را هم در کلام  و هم در بیان و flow (جریان کلام) به مخاطبان رَپ نشان دهد! البته شاید در همان زمان ها، یا کمی قبل تر رپر های دیگری فعالیت می کردند!  این که چرا آنها به جایگاهی در موسیقی هیپ هاپ دست نیافتند می تواند به نوع متن و بیانشان مرتبط باشد!


 انواع رپر ها در ایران

رپکن ها در ایران مانند همه جای دنیا به دو دسته اصلی تقسیم می شوند!

رپر های Main Stream یا تجاری: این رپرها از ضرب، تکست و فلوی عام پسند استفاده می کنند!

رپر های Under Ground یا زیرزمینی: که از بیت هایی با فضایی پیچیده، عمیق و خاص تر استفاده می کنند!

تشخیص این که کدام رپر ها در کدام گروه دسته بندی می شوند به عهده مخاطبین و شنونده های این نوع موسیقی است!


 نکته پایانی

هنر موسیقی در همه سبک ها و شاخه های ایجاد شده زیباست! گفتن از مشکلات و معضلات می تواند مفید باشد! البته که شادی و نشاط هم لازمه ی زیستن است! همه هنرمندان دنیا در سبک های خود وظایف متفاوتی دارند!


اما در یک نقطه با یکدیگر مشترک هستند و آن :


ترویج فرهنگ صلح در دنیاست !